Ölüm hak, miras helal gibi atasözleri malum. Bu sebeple öldükten sonra mirasınızın nasıl paylaşılacağı konusunda pratik bilgiler önemli. Kimileri "ben öldükten sonra ne olursa olsun" diyebilir, kimileri öldükten sonraki malvarlığını ölmeden şekillendirebilir. Kimbilir sağlığında belki de böyle rahat edecektir. Yazımızda özellikle miras hukukunda geçerli olan ağdalı ve anlaşılması zor hukuki terimler yerine vatandaşın anlayabileceği şekilde günlük kullanım dili yeğlenmiştir. Kısaca baştan mirasla ilgili sık kullanılan terimlere somut örnek vermek gerekirse muris, yani miras bırakan babanız-anneniz, mirasçı ise siz ve kardeşleriniz veya kardeşiniz ölmüşse yeğenleriniz. Ayrıca pratik bilgi olarak vasiyetname 2 fotoğraf ve hekim raporu ile Noterde yapılır. Satış ve bağış ise tapudan harcı yatırılarak yapılır. Bağışta harç oranı satışa göre 2 kattır.           Şu bir gerçek ki sağlığında adil olmayan paylaşım, yahut bazı evlatların kayrılmasına yol açan tasarruflar geride kalan aileyi parçala-makta, derin ve onarılmaz dargınlıklara yol açmaktadır. Bu gibi durumlarda bazı mirasçıların anne-babasının cenazesine dahi gelmediği, kabrine dahi ziyarete gitmediğine tanık oluyoruz. Bakıyoruz da büromuzdaki ve Adliyelerdeki davaların birçoğu eşler ve kardeşler arasında.            Ölmeden önce, yani sağlığınızda sizden sonra mirasçı olacak kişilere karşı yapılacak birtakım hukuki tasarruflar mevcut. Bunlardan biri vasiyetname. Noter kanalı ile sağlığında hekim raporu alınarak yapılacak bir vasiyetname ile çocuğunuza, mirasçılar dışında birine veya örneğin Kızılay'a vasiyetname ile mal vasiyet edebilirsiniz. Bu şekilde yapılacak tasarrufla mirasçının miras payının ancak ½ sini bertaraf edebilirsiniz, zira mirasçının saklı payı sebebiyle mirasçıyı tamamen mirastan yoksun bırakamazsınız. Bunun tek istisnası mirastan ıskat şartlarının varlığı (size karşı çocuğunuzun veya mirasçınızın ağır suç işlemesi, vs.) Örneğin 100.000 TL’lik malınız varsa, mirasçınız tek ise bunun ancak ½ sini başkasına bırakabilirsiniz, yani 50.000 TL’yi dilediğiniz kişi veya kuruma vasiyet edebilirsiniz, ancak 50.000 TL’lik saklı paya dokunamazsınız, Eğer dokunursanız, yani tamamını bir başkasına vasiyet ederseniz, saklı pay sahibi mirasçınız ölümden sonra, mirasın açılmasından, yani mirasçıların yüzüne karşı okunduktan sonra 1 yıllık süre içinde açacağı tenkis davası ile payını alabilecektir.           Sağlığınızda bağış yaparak mirasçınıza yapacağınız tasarruflar da yukarıdaki gibi 1 yıllık sürede açılacak olan tenkis davası ile tenkise tabidir, yani mirasçılar bağış yapılandan Asliye Hukuk Mahkemesinde açacağı dava ile tenkis davası ile saklı payını alabilecektir.            Mahkemeleri en çok meşgul eden ve yaygın olarak kullanılan muris muvazaası (Cennet Solak adlı müvekkilimin deyimi ile çok beğendiğim ve anlamına tam oturan terim “EVLAT KAYIRMA”) ise malın sağlığında satış gösterilmesi. Zira genellikle muris sağlığında başkasına, o da bir başkasına, o da tekrar mirasçıya veya eşine tapudan ardı ardına satışlar yapıyor. İşte bunlar açılacak olan bir tapu iptal ve tescil davası ile iptal ediliyor ki en yaygın davalardandır ve satışın iptali ile sanki hiç satış yapılmamış gibi mal tüm mirasçılara ait oluyor. Ancak her sağlıkta yapılan satışın da muvazaa (evlat kayırma) olmadığı birçok Yargıtay kararında şekil bulmuştur. Örneğin çok uzun yıllar bakıma muhtaç babanın veya ninenin çok da değerli olmayan tarla veya evini tapudan oğluna veya gelinine devretmesi gibi. Yahut murisin 20-30 tarlasından sadece birkaç tanesini oğluna veya gelinine veya başkasına satması hallerinde de muvazaa (evlat kayırma) olmadığı Yargıtay kararları ile belirlenmiştir. Keza miras bırakanın örneğin 12 taşınmazı 1 otomobili varsa, sağlığında birbirine yakın değerdeki birkaç malını serpiştirerek mirasçılarına satış yolu ile devretmesi halinde de muvazaa söz konusu olmayabilecektir, yani her satış da muvazaa değildir.            Siz siz olun sağlığınızda mirasçınıza bir şeyler bırakmak isterseniz bağış yapınız, bağış halinde iki kat tapu harcı yatırırsınız ancak bağış bana göre en sağlamıdır. Tabii ki tüm malınızı veya çok değerli olanları mirasçılardan sadece birine bağışlarsanız ölümden sonra 1 yıl içinde açılacak olan “TENKİS” davası ile mirasçı saklı payını da alabilecektir. Bağıştaki en büyük sakınca sağ iken diğer mirasçıların cephe alması, darılma, bakımını yapmama ihtimalinin bulunmasıdır. Ama en önemli sakıncası da bağış yaptıktan sonra geri dönüşün olmamasıdır. Vasiyetname halinde siz ölene kadar aklınız başınızda olduğu sürece (yani tasarruf ehliyetine sahip olduğunuz sürece) dizginler sizin elinizdedir. Vasiyet ettiğiniz kişi veya mirasçınız size yanlış yaparsa vasiyeti geri alırsınız olur biter.           Basite indirgeyerek açıklamaya çalıştığım hususlar esasen son derece de karmaşıklaşabilmektedir, yine de işlemler yapılır iken bir Avukat'a mutlaka danışınız, yardım alınız. 27.02.2018